ГІСТОРЫЯ ЧЫГУНАЧНАГА
ВАКЗАЛА У ГРОДНА
Гады здачы ў эксплуатацыю чыгуначных ліній і участкаў у Беларусі
Першай чыгуначнай лініяй, пракладзенай на беларускай зямлі, быў участак Парэчча-Гродна, які з'яўляўся часткай чыгуначнай магістралі Пецярбург-Варшава, здадзенай у эксплуатацыю (15) 27 снежня 1862 года.
Траса магістралі праходзіла праз Гатчину, Лугу, Пскоў, Востраў, Дзвінск, Вільню, Гродна, Беласток. Праектная працягласць трасы складала 1280 км.
Дарога Пецярбург-Варшава мела двухшляховае земляное палатно і однопутное верхняе будынак.
Пецярбургска-Варшаўская чыгунка стала чацвёртай па ліку дарогай, якую пачалі будаваць у Расіі (пасля Царскасельскай, Пецярбургска-Маскоўскай і Варшава-Венскай).
Жалезная дарога Варшава-Санкт-Пецярбург
Дарога ўводзілася ў эксплуатацыю ўчасткамі:
5 (17) снежань 1857 г. Гатчына - Лугі
10 (22) лютага 1859 г. адкрыта правільнае пасажырскае рух лугі-Пскоў (128 вёрст). За сем месяцаў да таго, 8 ліпеня 1858 г. "хадзіў у Пскоў цягнік з членамі савета кіравання" грамадства, а 22 верасня васпан імператар " дазволіў прыбыць з Пскова ў Царскае Сяло"
10 жніўня 1859 г. першы паравоз прыйшоў у Востраў, 20 верасня - у Динабург, 17 кастрычніка 1859 г. Аляксандр II, вяртаючыся з паўднёвых губерняў " дазволіў праехаць з Динабурга да царскага вёскі па зноў адбудаваным шляху»
26 студзеня 1860 г. адкрыццё правільнага руху Пскоў-Востраў (56 вёрст)
8 лістапада 1860 г. Востраў - (191 вярста)
11 красавіка 1861 г. Коўна - Пруская мяжа
15 сакавіка 1862 г. Дзiнабург — Ландварава (178 вёрст), 10 мая - Ландварава - Коўна
15 (27) снежня 1862 г. з увядзеннем у эксплуатацыю ўчастка Ландварово-Варшава адбылося афіцыйнае адкрыццё скразнога руху па ўсёй лініі. Даўжыня дарогі склала 1046 вёрст, адгалінаванне да мяжы з Прусіяй-162 вёрсты
Будаўніком Пецярбурга-Варшаўскай чыгункі быў генерал-лейтэнант В. А. Бобринский, падрадчыкі: Адельсон (р. Дзвіна — Ландварова), Скварцоў (Ландварова-Варшава), Г. В. Гладзін і Клачкоуский (Пскоў-Дзiнабург)
Бабрынскі Уладзімір Аляксеевіч
Міністр шляхоў зносін Расійскай імперыі
20 красавіка (2 траўня) 1869 — 2 (14) верасня 1871
Гродзенскі губернатар
17 (29) красавік 1863 — 21 ліпеня (2 жніўня) 1863
Гісторыя будаўніцтва чыгунак Беларусі
27 снежня 1862 года - участак Парэчча — Гродна Санкт-Пецярбурга-Варшаўскай чыгункі.
1866 год - Дзінабурга-Віцебская чыгунка
1868 годзе — Арлоўска-Віцебская чыгунка
1871 год-лінія Масква-Смаленск-Брэст Маскоўска-Брэсцкай чыгункі.
1873 год-лінія Нова-Вілейск-Мінск-Гомель, а ў 1874 годзе — лінія Гомель — Ромны Лібава-Роменскай чыгункі.
1882 год - лінія Жабінка — Пінск, у 1884 годзе — лінія Пінск — Лунінец — Вільня, у 1886 годзе — чыгуначныя лініі Лунінец — Гомель і Баранавічы — Беласток, а ў 1887 годзе Гомель-Бранская чыгуначная лінія, якія ўвайшлі ў склад Палескіх чыгунак,
1902 годзе Рыга-Арлоўская чыгунка папоўнілася лініяй Віцебск-Жлобін.
1907 годзе Палескія чыгункі папоўніліся лініяй Ваўкавыск-Ліда-Полацк
Гродзенскі Чыгуначны вакзал-1868 год
Брэст-Літоўск-Чыгуначны вакзал
Мiнск - 1914 год
Вакзал станцыі Віцебск (2 пал. XIX ст.)
Пасажырскі будынак станцыі Полацк-1868 год
Гомель-чыгуначны вакзал
Гісторыя Гродзенскага чыгуначнага вакзала
Пастаянны рух на дарозе Варшава-Санкт-Пецярбург было адкрыта 15 (27) сьнежня 1862 года. Неўзабаве пасля пачатку будаўніцтва дарогі, было пабудавана драўлянае стацыянарнае будынак вакзала ў Гродне.
Будынак вакзала ў Гродне. 15 чэрвеня 1867.
Гравюра Напалеона Орды
У 1868 годзе яго змяніла капітальнае будынак, больш напоминавшее палац або ратушу, якая стала сапраўдным упрыгожваннем і візітнай карткай горада. Па сваёй архітэктуры будынак вакзала быў яркім прыкладам эклектыкі.
Выгляд вакзала з боку горада, пачатак 20 стагоддзя
Выгляд вакзала з боку горада, пачатак 20 стагоддзя
У ходзе баёў за Гродна ў 1944 годзе вакзал, паравознае дэпо, воданапорная вежа, чыгуначны мост праз Нёман былі разбураныя. Адразу ж пасля вызвалення горада ў 1944 годзе было пачата аднаўленне будынка вакзала. Згодна з прынятым у сакавіку 1946 года Вярхоўным Саветам СССР Закона "аб пяцігадовым плане аднаўлення і развіцця народнай гаспадаркі СССР на 1946-1950 гады" ў 1948 годзе вакзал станцыі Гродна быў цалкам адноўлены.
У 1986 годзе будынак старога вакзала быў знесены, а побач пабудаваны новы сучасны вакзал. Трохпавярховы будынак з бетону, алюмінію і шкла. У канцы снежня 2011 года завершана першая чарга рэканструкцыі будынка чыгуначнага вакзала станцыі Гродна. Зала чакання Гродзенскага чыгуначнага вакзала пасля рэканструкцыі адкрытая для пасажыраў 1 жніўня 2013 года.
Сучасны выгляд вакзала з боку горада